Vrijwillige inzet is van belang voor de inwoners van de stad en voor de samenleving als geheel. Ook voor de vrijwilliger zelf levert het wat op: een leuke ervaring, het gevoel nuttig te zijn, jezelf kunnen ontwikkelen, een breder netwerk opbouwen, goed voor je cv, een manier van daginvulling, het gevoel nodig te zijn enz. Almere kent een groot percentage vrijwilligers met een maatschappelijke betrokkenheid. We moeten ze koesteren en ondersteunen vanwege hun waardevolle bijdrage.
Maar leidt vrijwilligerswerk ook tot verdringing van betaalde arbeid?
In het bijzonder spelen hierbij de vraagstukken met betrekking tot de mogelijkheden en grenzen van de vrijwilliger in kwestie en het voorkomen van verdringing van betaald werk door vrijwillige inzet.
De manier waarop er naar het vraagstuk verdringing van betaalde arbeid wordt gekeken is mede afhankelijk van maatschappelijke ontwikkelingen. Bezuinigingen en de komst van de participatiesamenleving leidt soms tot verschuiving van taken. Of dit kan en mag, en onder welke voorwaarden, levert soms een complexe discussie op.
In de beoordeling hiervan spelen een aantal uitgangspunten een rol, zoals:
- Is de inzet echt vrijwillig?
- Wat en voor wie is de toegevoegde waarde?
- Voor wie levert de vrijwillige inzet iets op?
De Vereniging NOV (Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk) heeft een aantal randvoorwaarden geformuleerd die bruikbaar zijn in de discussie rondom verdringing.
- Het vrijwilligerswerk is echt vrijwillig.
- De vrijwilliger heeft een intrinsieke motivatie om het werk te doen en zich achter de doelstelling van de organisatie of het project te scharen.
- De organisatie zorgt voor een goed vrijwilligersbeleid.
- De organisatie zorgt voor deskundigheidsbevordering.
- De organisatie zorgt voor een veilige omgeving en goede afspraken over verantwoordelijkheden.
- De organisatie wekt zonder winstoogmerk en is een non-profitorganisatie.
- De rolverdeling tussen eventuele beroepskrachten en vrijwilligers is duidelijk en in de praktijk ook evenwichtig. Iedereen weet wat hij moet doen en er is onderling respect. Zo kan het zijn dat de beroepskracht er juist is om de vrijwilligers te ondersteunen in plaats van andersom.
- De grenzen aan wat een vrijwilliger mag doen (bijvoorbeeld in de zorg) veranderen, maar verdienen elke keer weer discussie en heldere afspraken.
Door de gemeente Almere, Adviesraad Sociaal Domein, De Schoor, Humanitas en VMCA is een gezamenlijk document opgesteld dat organisaties en vrijwilligers kan helpen in de discussie.
Heeft u interesse in het ontvangen van dit document, kunt u dit aangeven via info@vmca.nl.